«عَلَیکمْ أَنفُسَکمْ» یعنی ظرفیت دختری خود را بشناسید. اگر همین یک کلمه را بخواهیم رمزگشایی کنیم، هیچ چیز نمی توانیم بگوییم، جز آنچه خاتم انبیاء و سرور انبیاء (صلی الله علیه و آله) فرمودند که: «نِعْمَ الْوَلَدُ الْبَناتِ؛ مَلَطَّفاتٌ مُجَهَّزاتٌ، مُؤَنَّساتٌ، مُبارَكاتٌ، مُفَلَّياتٌ؛[۱۱] دختران چه فرزندان خوبى هستند! چراكه گرم و بالطافتند، آماده به خدمتند، انسگير و باالفتند، بابركت و پاكيزهاند». حضرت برای اینکه همه باخبر شوند که این سخن تعارف نبوده، با چند واژه آن را معنی کردند. دختران بهرهمند از نعمت لطافت تبعاند و لطیفاند. بهرهمند از نعمت کوشا بودن هستند. البته گاهی گفتهاند مجهزات، و گاهی هم فرمودهاند مجهدات؛ کوشا، سختکوش و مهیا برای پذیرش مسئولیتهای بزرگ. در چرخه هستی و آفرینش آمادهاند که مقام مادری را به عهده بگیرند.
در روایت دیگر از واژه «محببات»[۱۲] استفاده شده که نشان میدهد دختران دارای سرمایه ویژهای از محبتاند. اگر میخواهید کلمه محبّبات معنی شود، کافی است که رابطهی دختر با پدر در خانواده رمزگشایی شود. چه عشقی است، چه محبتی است، چه صفایی است، چه دلدادگی است.
«مفلّیات» کانون ابتکار و هنر هستند.
«باکیات» کانون احساساتاند. اشکی که دختر میریزد، دل عالم را به جوش و خروش میآورد. این تعابیر خیلی عجیب است.
«عَلَیْکُمْ أَنْفُسَکُمْ» یک معنایش همین است؛ یعنی شما دختر هستید، پسر نیستید. بعضی از دخترها پسرنما هستند؛ یعنی یک مقدار روحیهشان پسرانه است. ما در الگوی تعالی بحث کردیم و مبانی استخراج کردیم و تبیین کردیم که بگوییم به جان عزیزتان که خیلی عزیزید، شما دخترید و هویت شما هویت دخترانه است. خدا شما را دختر خلق کرده و این خیلی چیز بزرگی است. شما بنا بر تعبیر روایات حسنه و ریحانهاید. گلی هستید در بوستان زندگی بشریت و خانواده و امت؛ لذا خیلی قدر خود را بدانید.
قسمت پایانی صحبت ما که ناظر به هویت دخترانه است، در مثل امشب و فردا باید خیلی بهتر به آن توجه شود و درباره آن اندیشیده شود. کسانی که باید در این زمینه پیشگام شوند، خود شما هستید. دخترخانمهای ما باید برای این معرفی به میدان بیایند و دختران انجمن اسلامی در این زمینه مسئولیت مضاعف دارند که عبارت است از:
۱. کشف هویت دخترانه خود؛
۲. معرفی هویت دخترانه به همسن و سالهای خود.
این چیز کمی نیست. اتفاقی است که اگر نیفتد، شلاق بیپروایی، بیحیایی و بیعفتی بر جسم و تن دختران ما نواخته میشود و آنان را بیحیثیت میکند. گردابهای بیهویتی، بیاحساسی، بیمحبتی، بینجابتی، بیعصمتی، بیعفتی، بیمسئولیتی و بیهنری آنها را در خود فرو میبرد. میبینید چه خبر است! شما باید نجات غریق باشید؛ یعنی خودتان را بشناسید، بعد کمک کنید که دیگران خود را بشناسند. الان دورتادور ما گردابها و مردابها مدام دارد این استعدادهای پاک را در خودش هضم میکند.
نمیدانم تجربه مرداب را دارید یا نه، من تجربه کردهام. در مرداب انسان گمان میکند که جای پایش محکم است؛ اما ناگهان انسان را پایین میکشد. تجربه عجیب و وحشتناکی است. شخص همهی وجودش میشود فریاد و کمک خواستن. غرق شدن در مرداب از جهاتی خیلی خطرناکتر از غرق شدن در آب است. شخصی که وارد مردابی میشود، فریاد میکشد و کمک میخواهد؛ اما یکسری افرادی را میتوانید در اطراف خود ببینید که دارند درون این مردابها غرق میشوند، اما شادی میکنند! هورا میکشند و کف میزنند، درحالیکه دارند غرق میشوند! هوشیارساختن آن فرد و فهماندن اینکه دارد غرق میشود، کار خیلی مشکلی است؛ ولی با هنرمندی شما ممکن است.
«عَلَیْکُمْ أَنْفُسَکُمْ» یعنی هویت باشکوه دخترانه و زنانه خود را در ضمن شخصیت بانوی هستی، حضرت فاطمه زهرا (صلوات الله و سلام علیها) و آیینهدار شخصت او، یعنی حضرت فاطمه معصومه (سلام الله علیها) کشف کنید، بشناسید و ارزشهای وجودی خود را شناسایی کنید. بعد براساس این نقشهی خودشناسی، وارد میدان خودسازی شوید.
در این صورت معنای «عَلَیْکُمْ أَنْفُسَکُمْ» این میشود که خودتان را با لطافت، مسئولیت، نور ایمان و سرشار از حیات تربیت کنید. خودت باید این کار را کنی، منتظر کسی نباشید که شما را تربیت کند. «عَلَیْکُمْ أَنْفُسَکُمْ» یعنی خودت دست به کار شو. اگر استاد هم بخواهد، خودت پیدا کن. اگر توسل میخواهد، اگر نیاز به مشورت داری، خودت باید بروی به میدان؛ نه اینکه خیال کنی اگر بنشینی، دیگران به سراغت میآیند.
توبه، استغفار، جلا دادن به روح، جلا دادن به جان، دعا، ذکر، انس، نماز، توسل به اولیاء خدا برای گرفتن نیرو و انرژی تمامنشدنی، مخصوصاً توسل به ولی کامل، حضرت ولی الله اعظم (عجل الله تعالی فرجه الشریف) در این زمینه مؤثر است.
«عَلَیْکُمْ أَنْفُسَکُمْ» یعنی در روزگاری که دخترها بیمسئولیت تربیت میشوند، تو مسئولیتشناس باش، بار به عهده بگیر، در خانه در کنار مادر، پدر، برادر و خواهر با احساس مسئولیت باش. بعد در مدرسه، انجمن اسلامی و قرارگاه، چه استانی و چه ملی، مسئولیتپذیر باش.
دختران انجمن باید بابرکت باشند
یادتان باشد شما مبارکات نامیده شدهاید؛ پس باید بابرکت باشد.
برکت درست نقطه مقابل نکبت است. بعضی از دختران در جامعه نکبتاند، راه میروند ضرر میزنند، چهرهآرایی میکنند، ضرر میزنند. به زیباییهایی که خدای متعال در وجودشان خلق کرده تا سرمایه حیات خانوادگیشان باشد، چوب حراج میزنند؛ لذا همانطور که راه میرود، مدام ذهنها و دلها را تخریب میکند و عدهای را از خدای متعال دور میسازد.
اما دختر خانمی مثل شما، برکت خانواده، مدرسه، جامعه و آرمانهای بزرگ اسلامی است. این معنای مبارکات است. «عَلَیْکُمْ أَنْفُسَکُمْ»، یعنی وجودتان را آکنده از مهر، لطف، هنر، ابتکار، برکت، نور ایمان، نجابت، حیا و آرمانهای بزرگ اسلامی کنید.
اگر اینطور شدید، هر قدر هم اطراف شما فساد زیاد شود، به شما ضرری وارد نمیشود: «لایَضُرُّکُمْ مَنْ ضَلَّ إِذَا اهْتَدَیْتُمْ». باید نیلوفرانه زندگی کنید. نیلوفر گل مرداب است. کنار مردابها نیلوفرها میپیچند و خود را بالا میکشند و دست لجنها به آن نمیرسد؛ چراکه قدبلند و رشیده است. دختران ما هم رشیده هستند و دست لجنها و خبیثها و نجاستها و شیطان به آنان نمیرسد.
دختران عزیز و خوب من، «عَلَیْکُمْ أَنْفُسَکُمْ» چنین پیامی برای شما دارد.
انشاءالله بانوها و خانمهایی از شما به ثمر برسد و به میدان بیاید که در پناه سروقامت شما، دستهگل مدرسهها باشند. انجمن اسلامی چنین رسالتی دارد.