طبق بیان امام صادق (علیه السلام)، شخص متکلف، گرفتار ریا در ظاهر عمل و نفاق در باطنش میشود: «المتلکف ظاهره ریاء و باطنه نفاق و هما جناحان بهما یطیر المتکلف؛ ظاهر متکلف، ریا و باطنش نفاق است. و این دو امر، دو بال هستند که با آنها پرواز میکند [و به سوی بدیها سوق پیدا میکند]». انسان متکلف از یک طرف در بین خلق می¬خواهد با ریا خود را ارائه کند. از سوی دیگر، گرفتار نفاق و شکاف و فاصلهی با حقیقت می¬شود. این هیچ ربطی به رسم و راه صالحان و متقیان ندارد.
متکلف در عاقبت کار جز پستى و خوارى نتیجهاى نخواهد گرفت، و امروز نیز جز رنج و زحمت و ناراحتى بهرهاى ندارد». آدم مکلف پایان کارش جز سقوط نیست و گرفتار دوری از حضرت حق میشود. الان هم در زندگی مصیبتهایی به سرش میآید. شقاق، خستگی، دلزدگی، دلمردگی، فشارهای روانی در همین دنیا بر اثر تکلف رخ میدهد.