خطبه اول
قال الحکیم فی کتابه الکریم: «وَتَزَوَّدُوا فَإِنَّ خَيْرَ الزَّادِ التَّقْوَى وَاتَّقُونِ يَا أُولِي الْأَلْبَابِ؛[1] و براى خود توشه برگيريد كه در حقيقت بهترين توشه پرهيزگارى است. و اى خردمندان از من پروا كنيد».
امامی که همه سر سفرهی جود او هستند
ماه ذیالقعده که از انوار درخشان حضرت علی ابن موسی الرضا (علیهآلافالتحیهوالثنا) مشحون بود و سراسر نور امامت و طهارت و ولایت، سپری شد.
امروز در آخرین روز از این ماه عزیز، در سالروز شهادت مولایمان حضرت جوادالائمه (علیهالسلام) در سراسر میهن عزیز اسلامی، جامعهی ارادتمندان آن حضرت، در نمازهای جمعه، به ساحت مقدس این امام عزیز و مظلوم عرض ارادت میکنند؛ امام عالیقدری که نور ولایت و عنایت و برکتش، و سفرهی جود و سخاوت و عطایش، هم اهالی دنیا و هم ساکنان آخرت را در بر میگیرد و همگان بر سر سفرهی کریمانهی این امام عزیز هستند؛ چراکه حضرت رسول (صلیاللهعلیهوآله) فرمودند: «مَنْ أحبَّ أن یَلقی اللهَ عزَّ وجلَّ وَقَدْ رُفعتْ دَرجاتُه وبُدّلت سیئاتُه حسنات فلیتوالَ مُحمَّد بن عَلی الجَواد؛[2] هر کس دوست دارد خدا را ملاقات کند، در حالی که ترفیع درجه داشته باشد و سیئاتش به حسنات تبدیل شده باشد، پس به محمد ابن علی مهر بورزد».
از مسیر ولایت آن بزرگوار، انسان مؤمن در پیشگاه خدای متعال به درجات بالایی دست پیدا میکند و کمیها و کاستیها و اشکالات شخصیتیاش نهتنها مورد مغفرت قرار میگیرد، بلکه به حسنات تبدیل میشود و این نظر کیمیااثر حضرت جواد (علیهالسلام) است.
همهی اهل سلوک، حقیقت تقوای الهی را از باطن پرنور و مصفای آن امام عزیز و مهربان و کریم، و ولایت آن حضرت تمنا میکنند که «وَكَانَ تَقِيًّا؛[3] و تقواپيشه بود». دانایان اسرار و رازها، زمام زندگی خود و خانواده و فرزندان، بهویژه جوانان خویش را به لطف و عنایت آن حضرت پیوند میزنند و از آن بزرگوار، بهخصوص برای جوانان خود سعادت میخواهند که ایشان جوانِ امامان ما است. جوانان ولایتمدار، صفا و سخوت و جود و مجاهدت دائمی را در عمل به سیرهی آن بزرگوار دنبال میکنند.
شهادت ایشان را به محضر امام عصر (عجّلاللهتعالیفرجهالشریف) تسلیت عرض میکنیم و به رهبر عزیز و همهی پیروان اهل بیت نیز تسلیت میگوییم.
فرازی از زیارتنامهی آن حضرت را میخوانیم:
«اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ الْإِمَامِ الْبَرِّ التَّقِیِّ النَّقِیِّ الرَّضِيِّ الْمَرْضِيِّ وَ حُجَّتِكَ عَلَى مَنْ فَوْقَ الْأَرَضِينَ وَ مَنْ تَحْتَ الثَّرَى صَلَاةً كَثِيرَةً نَامِيَةً زَاكِيَةً مُبَارَكَةً مُتَوَاصِلَةً مُتَوَاتِرَةً مُتَرَادِفَةً كَأَفْضَلِ مَا صَلَّيْتَ عَلَى أَحَدٍ مِنْ أَوْلِيَائِكَ؛ خدایا درود و رحمت بفرست بر محمد بن على که پیشوایى است پرهیزکار، پاکیزه، راضى و خشنود، پسندیده، حجت تو است بر آنچه روى و زیر زمین است. درود و رحمتهایى فراوان و تمام و پاک و مبارک و متصل و دنبال و ردیف هم، همچون برترین رحمتهایى که بر یکى از اولیا و دوستانت فرستادى».
محبوبترین دهه نزد خداوند
در آستانهی ورود به ماه ذیالحجه هستیم که بشارت بزرگی برای طالبان قرب الهی و سالکان کوی دوست است. این ماه، ماهی متفاوت با باطنی پرنور و وسیع و مشحون از مغفرت و لطف و کرم خدای متعال و دربرگیرندهی فرصتهای باشکوه معنوی است که در رتبه و شأن به ماه مبارک رمضان پهلو میزند؛ بهویژه دههی اول این ماه که شبهای آن «لَیَالٍ عَشْرٍ؛[4] شبهاى دهگانه»[5] و روزهای آن، «أَيَّامٍ مَعْلُومَاتٍ؛[6] روزهای معلوم»[7] است. دههای متفاوت است که بندگی در آن، از همهی ایام سال، نزد خدای متعال محبوبتر است.[8] توصیه شده که مؤمنان از ظرفیت ممتاز این قطعهی آسمانی و ملکوتی بهرهمند شوند و یاد خدای متعال داشته باشند.
همیشه یاد خدا مطلوب است، اما در بعضی مناسبتها مطلوبیت ویژه دارد؛ یعنی تأثیر خاص دارد. مثل همین روز جمعه و حضور شما در نمازجمعه که عمل به این آیه است: «فَاسْعَوْا إِلَى ذِكْرِ اللَّهِ؛[9] به سوى ذكر خدا بشتابيد». معلوم میشود یاد خدا در جمعه و با حضور در نمازجمعه مطلوبیت ویژه دارد. ایام دهه اول ذیالحجه نیز چنین خصوصیاتی دارد. تهلیلات علوی، هدایای جبرئیلی، دعایی که برای هر روز از امام صادق (علیهالسلام) نقل شده[10] و پیشنهاد برای روزهی نُه روز اول، بیانگر ظرفیتهای ممتاز این ماه عزیز است.
ذیالحجه، ماه توحید و ولایت
ذیالحجه شروع پرنوری با ولادت پیامبر برگزیده، حضرت ابراهیم خلیل دارد و با ازدواج امیرمؤمنان و حضرت زهرا (سلاماللهعلیهما) آغاز میشود. سپس با بزرگترین، باشکوهترین، زیباترین و سازندهترین عبادت بینالمللی مسلمانان، یعنی حج ادامه پیدا میکند.
آنان که مشرّف هستند، انشاءالله موفق به حجی شوند که خدای متعال بپسندد و ولی خدا را راضی کند. انشاءالله تحت عنایات خاص حضرت ولی عصر (عجّلاللهتعالیفرجهالشریف)، با حضور در مواقف و مشاهد و اعلام برائت در عرفات، حجی مقبول و سعیای مشکور داشته باشند. سایر مؤمنین نیز پسندیده است که حالت حج به خود گیرند و در تذکر و توسل و تضرع، همراه آنان شوند؛ مخصوصاً در روز عرفه با لحظات پرشور حجاج و قصیدهی بلند امام العارفین همراه شوند و با حضرت حق نجوا کنند و سیر مدارج داشته باشند.
بحمدالله جلسات فراوانی، مخصوصاً در روز عرفه، آکنده از نسل جوان، در کشور عزیز ما برپا میشود که مغتنم و شیرین و سازنده است. انشاءالله امسال پرشورتر از هر سال برگزار خواهد شد.
از روز ترویه،[11] جان هزاران عاشق مشتاق با کاروان حسینی، از مکه عازم کربلا میشود و با شهادت حضرت مسلم، مؤمنان برنامهی عاشورایی خود را تنظیم میکنند.
دو دههی ممتاز برای سلوک سیاسی و ایمانی
این ماه دربرگیرندهی دو عید بزرگ قربان و غدیر خم (عیداللهالاکبر) است و برای سلوک سیاسی و ایمانی، دو دههی ممتاز دارد: دههی عشق و معرفت که دههی اول است و دههی ولایت. مؤمنان در دههی اول در زمزم عشق و عرفان شستشو میکنند تا در دههی دوم عازم بیعت با علی زمان و مهدی دوران، حضرت حجت بن الحسن المهدی (علیهالسلام) شوند و از فیض غدیر خم، کمال بهره را داشته باشند.
راه بهرهمندی از ماه ذیالحجه
این ماه بر همهی شما برادران و خواهران و دوستداران امیرالمؤمنین (علیهالسلام) مبارک باشد. راه بهرهمندی از ظرفیتهای شگفتانگیز ماه ذیالحجه و راه همراهی ولی خدا، یک کلمه است و آن تقوای الهی است؛ لذا در متن برنامهی حج، خدای متعال به تقوا توصیه میکند و میفرماید از این سفر آنچه باید توشه بردارید، تنها و تنها تقوا است: «وَتَزَوَّدُوا فَإِنَّ خَيْرَ الزَّادِ التَّقْوَى؛[12] و براى خود توشه برگيريد كه در حقيقت بهترين توشه پرهيزگارى است». لذا خودم و همهی برادران و خواهران عزیز را به رعایت تقوای الهی دعوت میکنم.
خطبه دوم
«عِبادَ اللهِ اُوصیکُم وَنَفسی بِتقَوی الله وَ اُحَذِّرکُم مِن عِقَابِه؛ ای بندگان خدا، شما و خودم را به تقوا سفارش میکنم و از عقابش مىترسانم».
سه اقدامی که ما را به خدا میرساند
امام جواد (علیهالسلام) در روایتی نورانی فرمودند: «ثَلاثٌ یَبْلُغَنَّ بِالْعَبْدِ رِضْوانَ الله كَثْرَةُ الاِسْتِغْفارِ وَ خَفْضُ الْجانِبِ وَ كَثْرَةُ الصَّدَقَةِ؛[13] سه چیز بنده را به رضوان و خشنودی خدا میرساند: استغفار فراوان، نرمخویی همراه با فروتنی با مردم و صدقهی بسیار». بندگان خدا با این سه اقدام میتوانند خود را به رضایت الهی برسانند. خدای متعال به همهی ما توفیق انجام این سه وظیفه را عنایت بفرماید.
مبارزه با فساد، گامی بلند جهت تحقق عدالت
موضوع سخن ما، آسیبشناسی جامعه و نظام انقلابی است. نوبت گذشته دربارهی مسئلهی عفاف و حجاب و کاهش قابل ملاحظهای که در این ارزش الهی داریم، سخنانی خدمت عزیزان تقدیم کردم. این نوبت چند جمله در مورد فساد اقتصادی عرض میکنم که مبارزه با فساد، بهویژه فساد اقتصادی، گامی بلند در تحقق عدالت علوی، یعنی آرمان بزرگ انقلاب اسلامی است.
علت اهمیت مبارزه با فساد اقتصادی
اینکه چرا این موضوع محضر عزیزان مطرح میشود، اولاً به دلیل اهمیت و جایگاه مسئلهی اقتصاد است که بر همهی حوزههای سیاسی و امنیتی و تربیتی تأثیر میگذارد؛ چنانکه قرآن کریم فرمود، مال شما ستون فقرات شما و عامل دوام شما است.[14]
دوم اینکه یکی از آرمانهای اصلی طبق طبع انقلاب اسلامی، مبارزه با فساد، بهویژه فساد اقتصادی بود که در رژیم ستمشاهی نهادینه شده بود. لذا تشکیل یک نظام پاک و طاهر مورد نظر مردم بود.
مبارزه با فساد، مطالبهی دائمی رهبری
در تمام سالهای پس از انقلاب، تحقق عدالت علوی و مبارزه با فساد، صدر مطالبات امام و رهبری عالیقدر بوده و هست. پرچمداری مبارزه با فساد، در همهی سالهای قیادت، به دست رهبر عزیز و حکیم و عالیقدر بوده و از نظر ایشان، تحقق عدالت با مبارزهی مستمر با فساد شدنی است. در مجموع مطالب و نوشتههای رهبری در سه دههی گذشته، همواره این موضوع مورد مطالبه و تأکید امام مسلمین و در کانون اهتمام رهبریِ عالیقدر بوده است. شاید بیش از 4000 بارز مسئلهی مبارزه با فساد اقتصادی در کلمات ایشان موجود است. بیانیه و فرمان هشتمادهای در سال 1380، سند علوی جاودانهای برای نظام اسلامی است که وقتی آن را مطالعه میکنید، انگار برای همین امروز صادر شده است.
در بیانیهی گام دوم که سند مبنای پیشرفت ما در افق چهلهی دوم انقلاب اسلامی است، چهارمین مأموریت راهبردی، عدالت و مبارزه با فساد است. آنجا بر این مطلب به صورت دقیق و هوشمندانه تأکید فرمودند.
تحقق عدالت و مبارزه با فساد اقتصادی، تأکید جدی رهبر انقلاب بوده و کاش این یادآوریها و هدایتها و تذکرات، جدی گرفته میشد. کاش آن فرمان هشتمادهای جدی گرفته میشد. کاش مسئولان عزیز ما در تمام ادوار، به سیرهی رهبر عزیز در زندگی شخصی و خانوادگی اقتدا میکردند. البته در تمام سالهای گذشتهی بعد از پیروزی انقلاب، اقداماتی جدی و گسترده، توسط فرزندان انقلاب اسلامی در بخشهای گوناگون برای تحقق عدالت و مبارزه با فساد انجام گرفته که مشکور و سرمایهای برای ادامهی راه است. اقدامات نظام اسلامی جهت تحقق عدالت، اقداماتی قابل مباهات و افتخار است که بابت آن خدا را شاکر هستیم.
مبارزه با فساد، خواستهای همگانی
امروز علاوه بر این، مسئلهی مبارزه با فساد اقتصادی، مطالبهی عمومی مردم عزیز ما، بهویژه خانوادهی شهدا و مؤمنین و نخبگان و جوانان انقلابی نیز است. وقتی مسیر طیشده را نگاه میکنیم، با صحنههای تلخی از ثروتهای بادآورده و دستاندازی به انفال و رشوه و اشرافیگری مواجه میشویم. مردم عزیز ما مطالبهای جدی و عمومی در این موضوع دارند. توقع دارند مسئله به صورت جدی تا رسیدن به وضعیت مطلوب دنبال شود.
البته در وضعیت ویژهی فعلی، توجه به فساد اقتصادی اهمیت بیشتری پیدا میکند؛ زیرا گزینهی اصلی دشمنان برای جنگ با انقلاب، نبرد اقتصادی است. علاوه بر تحریمها، آشفتهسازی وضعیت اقتصادی و کمک به مفسدان اقتصادی و اتهام فساد سیستمی به نظام اسلامی، در دستور کار دشمنان است. از سوی دیگر، راهبرد اقتصاد مقاومتی، مورد نظر همهی فرزندان انقلاب اسلامی است و سال رونق تولید، الهامبخش همین مسئله است.
اگر بخواهیم گفتمان مقاومت در مسئلهی اقتصاد و تولید به نقطهی مطلوب برسد، راهی جز مبارزهی گسترده و روشمند با فساد اقتصادی نداریم و این باید در دستور کار تمام مجموعههای کشور باشد.
پیامدهای فساد اقتصادی
ناهنجاری اقتصادی، بهویژه در بخش سوءاستفاده از اموال عمومی یا سوءاستفاده از مناصب دولتی، هم علتهای اعتقادی و ایمانی دارد، هم علت تربیتی و اخلاقی، هم علت ساختاری و قانونی و مدیریتی، و هم علت نظارتی.
آنچه متأسفانه جامعه را رنج میدهد، پیامدهای فساد اقتصادی در بخشهای گوناگون است که شامل اختلال اقتصاد کشور و مسائل اجتماعی، کاهش سرمایهی اجتماعی، ضربه به اعتماد عمومی و رواج قانونستیزی و قانونگریزی است. ناامیدی تولیدکننده، کاهش کیفیت کالا، رکود کارگاهها و افزایش فقر از دیگر پیامدهای فساد اقتصادی است.
نان حرام اثری شگفتانگیز در زندگی مردم دارد. انواع اختلافات و درگیریها، از بین رفتن برکت، آسیب به مشروعیت نظام، کاهش اعتماد مردم به مسئولان و... از عواقب تکاندهندهی آن است.
رهبر عزیز در تعابیر خود، از فساد اقتصادی گاه با عنوان شجرهی خبیثه، گاه دام مهلک، گاه بیماری و زلزلهی ویرانگر یاد میکنند.
پس باید این مسئله به صورت کاملاً جدی مورد توجه همه قرار گیرد و مبارزهای عاقلانه، هوشمندانه، مستمر، مجاهدانه و مقتدرانه در دستور کار قوا و مردم عزیز قرار گیرد.
یک تبصره در تحلیل وضعیت موجود
در تحلیل وضعیت کشور و مسیر طیشده باید واقعبین باشیم. اولاً اقدامات گسترده و پرافتخار نظام اسلامی را باید ببینیم و شاکر باشیم. ثانیاً متوجه باشیم فساد سیستمی در جمهوری اسلامی عزیز ما به رغم تبلیغات دشمن وجود ندارد. اتفاقاً قوارهی نظام اسلامی، فسادستیز است. ضمن اینکه به عنایت امیرالمؤمنین (علیهالسلام)، فساد در بین همهی مردم و مسئولان و فعالان اقتصادی فراگیر نیست و بیشتر مدیران و مسئولان و فعالان و مردم ما، پاکدست و مؤمن هستند و از وجود فسادها رنج میبرند و دلزده هستند. به تعبیر رهبر عزیز، در هر رودخانهی تمیزی هم ممکن است جریاناتی آلوده باشد.
البته به علت تأخیرها و خطاها و غفلتها، این فساد، جدی و خطرناک است. بر اساس پژوهشها، شکاف ادراکی بین آنچه هست و آنچه مردم احساس میکنند، قابل توجه است و این ناشی از ضعف اطلاعرسانی مسئولان، و عملیات دشمن برای سیاهنمایی اثبات فساد فراگیر در جامعهی اسلامی است.
راهکارهای مقابله با فساد اقتصادی
با ملاحظهی این نکته عرض میکنیم که این بیماری و غده سرطانی وجود دارد و خطرناک شده و متأسفانه در برخی موارد ریشه دوانده؛ اما به لطف حق قابل معالجه است؛ فقط باید:
۱. راهکارهای عمومی
نگاه پیشگیرانه جدی داشت؛ در گزینش مدیران، اخلاق، بیشتر مورد نظر باشد؛ فضای معادباوری و مرگباوری در بین صاحبمنصبان و خانوادههای آنان تقویت شود؛ سادهزیستی، ارتباط دائم با بدنهی مردم و تنظیم سبک زندگی عموم مردم باید در دستور کار مسئولان باشد؛ از هر نوع تجمل دوری کنند؛ ساختارهای نظارتی، آنچنان که مطالبهی رهبر عزیز است، در همهی دستگاهها تعبیه شود؛ از نفوذ ویژهخواران در سازمانها جلوگیری شود؛ سازوکار بررسی داراییهای مسئولان که بحمدالله بشارت آن داده شده، بهخوبی اجرا شود؛ قوانینی نظیر مبارزه با قاچاق کالا، مبارزه با پولشویی، ارتقای سلامت اداری، بهبود فضای کسب و کار، با جدیت توسط مسئولان محترم دنبال شود؛ مجلس محترم نیز نظارت کند و پیگر اجرای این قوانین باشد.
۲. استفاده از سامانههای هوشمند
یکی از بهترین راهها برای ریشهکن کردن فساد اقتصادی، استقرار سامانههای هوشمند است. بحمدالله مقدماتش انجام شده و نیاز به تکمیل است. اگر بخواهیم جلوی امضاهای طلایی گرفته شود، باید هوشمندسازی در همهی مجموعهها جدی گرفته شود و این خواسته و مطالبهی جدی رهبر عزیز ما و نیز قانون است.
۳. کاهش تصدیگری دولت در اقتصاد
از طرف دیگر باید مداخلات بیش از حد دولت در مسائل اقتصادی کاهش یابد و ساختارهای معیوب نظیر وضعیت بانکها و بودجهریزی و اصلاح اصل 44، جدی گرفته شود.
۴. بخورد قاطع با مفسدان اقتصادی
نکتهی بعدی که این هم دارای اهمیت بسیار زیاد است، روی دیگر سکه است که برخورد قاطع، صریح، بدون تبعیض، مؤثر، عادلانه و بازدارندهی نهادهای امنیتی و قضایی با مفسدان اقتصادی است.
مردم عزیز ما باید به این اطمینان برسند که با مفسدان در هر سطحی، بدون چشمپوشی برخورد میشود و تیغ عدالت علوی آنها را ادب خواهد کرد.
۵. اطلاعرسانی از اقدامات دولت و قوه قضاییه
اطلاعرسانی مناسب از اقدامات بههنگام و شفاف و هماهنگ، چه در بخش پیشگیری و چه در بخش درمان، باید در دستور کار باشد. مردم ما حق دارند باخبر شوند و افکار عمومی باید اقناع شود.
۶. استقبال از افشاکنندگان فساد اقتصادی
از افکار عمومی که مطالبهگر مبارزه با فساد هستند، استقبال شود و در عین حال از سطحینگری و شتابزدگی در این امر مهم پرهیز شود.
مقابله با فساد تأثیرگذار است، اگر...
مبارزه با فساد، بهویژه فساد اقتصادی باید به صورت جدی و فراگیر، در دستور کار همهی قوای کشور قرار گیرد و عالمانه، خالصانه، مجاهدانه، منصفانه و بدون وقفه و با صلابت، این مسیر را ادامه دهند.
عزیزان بدانند که طلیعههای این موضوع در دستگاه قضایی دیده میشود. در دستگاه اجرایی، اقدامات بانک مرکزی و برخی دستگاهها در این زمینه اطلاعرسانی میشود که اینها را به فال نیک میگیریم. مردم و امام مسلمین، یاریگر و دعاگوی شما هستند. این مسیر را با همت ادامه دهید.
نظام ما ظرفیت اصلاح این مفاسد را دارد. انشاءالله با همت مسئولان و مطالبهی مردم عزیز، شاهد روزهای بهتری خواهیم بود.
تحریم وزیر خارجهی ایران، نشاندهندهی شکست آمریکا است
رفتار سبک و بچهگانه و خندهآور مسئولان آمریکایی در تحریم وزیر خارجهی محترم و عزیز ما، برای وزارت خارجه و وزیر باعث افتخار است. در عین حال نشاندهندهی سقوط و افول بیش از حد دستگاه حاکمهی آمریکا است. گفتمان نه جنگ و نه مذاکره، اثر خود را گذاشته و دیپلماسی التماسی آمریکاییها به جایی نرسید. ظاهراً این رفتارها دل آنان را خوش میکند!
امیدواریم خدای متعال جبههی مقاومت را با پرچمداری ملت عزیز ایران بیش از پیش سربلند قرار دهد و دشمنان ملت را بیش از پیش رسوا کند. امام و شهدا را از رحمت خود بهرهمند سازد. رهبر عزیز را در سایهی عنایات حضرت ولی عصر (عجّلاللهتعالیفرجهالشریف) حفظ نماید.
[1]. بقره: ۱۹۷.
[2]. شیخ حر عاملی، اثبات الهداة، ج1، ص524.
[3]. مریم: ۱۳.
[4]. فجر: ۲.
[5]. علی بن ابراهیم قمی، تفسیر القمی، ج2، ص419.
[6]. حج: ۲۸.
[7]. محمدحسن نجفی، جواهر الکلام، ج۲۰، ص۴۵.
[8]. سید ابن طاووس، إقبال الأعمال، ج1، ص317.
[9]. جمعه: ۹.
[10]. برای آگاهی بیشتر دربارهی اعمال دههی نخست ذیالحجه، ر.ک: مفاتیح الجنان، اعمال ماه ذیالحجه.
[11]. هشتم ذیالحجه، روز ترویه است که حجاج نیت حج تمتع میکنند و محرم شده، از مکه به سمت منا حرکت مینمایند و شب را در آنجا بیتوته میکنند و صبح عرفه به جانب عرفات رهسپار میگردند.
[12]. بقره: ۱۹۷.
[13]. اربلی، كشف الغمه، ج2، ص349.
[14]. نساء: ۵.